Warning, /education/kstars/po/pl/docs/kstars/stars.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.
0001 <sect1 id="ai-stars"> 0002 <sect1info> 0003 <author 0004 ><firstname 0005 >Jason</firstname 0006 > <surname 0007 >Harris</surname 0008 > </author> 0009 </sect1info> 0010 <title 0011 >Gwiazdy: Podstawowe <acronym 0012 >FAQ</acronym 0013 ></title> 0014 <indexterm 0015 ><primary 0016 >Gwiazdy</primary 0017 ></indexterm> 0018 0019 <qandaset id="stars-faq"> 0020 0021 <qandaentry> 0022 <question> 0023 <para 0024 >Czym są gwiazdy?</para> 0025 </question> 0026 <answer> 0027 <para 0028 ><firstterm 0029 >Gwiazdy</firstterm 0030 > są to gigantyczne kule gazów (głównie wodoru). Są to także silniki termojądrowe; synteza jądrowa ma miejsce głęboko w jądrze gwiazd, gdzie gęstość jest bardzo wysoka, a temperatura sięga milionów stopni Celsjusza. </para> 0031 </answer> 0032 </qandaentry> 0033 0034 <qandaentry> 0035 <question> 0036 <para 0037 >Czy Słońce jest gwiazdą?</para> 0038 </question> 0039 <answer> 0040 <para 0041 >Tak, Słońce jest gwiazdą. Jest to główny obiekt w Układzie Słonecznym. W porównaniu do innych gwiazd nasze Słońce jest dość przeciętne; dla nas zdaje się być dużo większe i jaśniejsze, ponieważ jest miliony razy bliżej niż każda inna gwiazda. </para> 0042 </answer> 0043 </qandaentry> 0044 0045 <qandaentry> 0046 <question> 0047 <para 0048 >Dlaczego gwiazdy świecą?</para> 0049 </question> 0050 <answer> 0051 <para 0052 >Najprostsza odpowiedź: gwiazdy świecą, bo są bardzo gorące. To naprawdę nie jest bardziej skomplikowane. Każdy obiekt podgrzany do tysięcy stopni Celsjusza będzie wydzielał światło, tak jak gwiazdy. </para> 0053 </answer> 0054 </qandaentry> 0055 0056 <qandaentry> 0057 <question> 0058 <para 0059 >Następnym pytaniem jest oczywiście: dlaczego gwiazdy są takie gorące?</para> 0060 </question> 0061 <answer> 0062 <para 0063 >To już trudniejsze pytanie. Najczęściej spotykana odpowiedź to: gwiazdy uzyskują ciepło z procesów fuzji termojądrowej w ich jądrach. Jednakże nie może to być pierwotną przyczyną ciepła gwiazd, bo gwiazda musiała być gorąca, żeby mogła rozpocząć się fuzja termojądrowa. Fuzja może tylko podtrzymywać ciepło gwiazdy; nie sprawi, aby stała się gorąca. Bardziej poprawną odpowiedzią jest taka, że gwiazdy są gorące, ponieważ się zapadły. Gwiazdy tworzą się z chmur gazowych. Kiedy chmura taka formuje się w gwiazdę, uwalniana jest potencjalna energia grawitacji materiały składowego gwiazdy;na początku jako energia kinetyczna, a potem, kiedy gęstość wzrośnie, jako ciepło. </para> 0064 </answer> 0065 </qandaentry> 0066 0067 <qandaentry> 0068 <question> 0069 <para 0070 >Czy wszystkie gwiazdy są takie same?</para> 0071 </question> 0072 <answer> 0073 <para 0074 >Gwiazdy mają wiele wspólnego: wszystkie są kulami ciepłych, gęstych gazów (głównie wodoru), a w środkach niemal wszystkich gwiazd na niebie zachodzą procesy fuzji jądrowej. </para 0075 ><para 0076 >Jednakże, pod pewnym kątem gwiazdy znacznie się od siebie różnią. Najjaśniejsze gwiazdy świecą prawie 100 milionów razy jaśniej od gwiazd najciemniejszych. Zakres temperatur na powierzchni gwiazd sięga od kilku tysięcy do prawie 50.000 stopni Celsjusza. Różnice te są głównie spowodowane różnicami w masie: masywne gwiazdy są zarówno gorętsze, jak i jaśniejsze w porównaniu do gwiazd o małej masie. Temperatura i jasność zależą również od <emphasis 0077 >stanu ewolucji</emphasis 0078 > gwiazdy. </para> 0079 </answer> 0080 </qandaentry> 0081 0082 <qandaentry> 0083 <question> 0084 <para 0085 >Czym jest ciąg główny?</para> 0086 </question> 0087 <answer> 0088 <para 0089 ><indexterm 0090 ><primary 0091 >Ciąg główny</primary 0092 ></indexterm 0093 > Ciąg główny jest stanem ewolucji gwiazdy w którym w jądrze gwiazdy następuje fuzja wodoru. Jest to pierwszy i najdłuższy etap życia gwiazdy. To, co się dzieje, gdy w jądrze gwiazdy skończy się wodór zostanie opisane w artykule o ewolucji gwiazd, który ukaże się już wkrótce. </para> 0094 </answer> 0095 </qandaentry> 0096 0097 <qandaentry> 0098 <question> 0099 <para 0100 >Jak długo żyją gwiazdy?</para> 0101 </question> 0102 <answer> 0103 <para 0104 >Czas życia gwiazdy zależy w dużej mierze od jej masy. Bardziej masywne gwiazdy są gorętsze i znacznie jaśniejsze, co powoduje, że potrzebują w krótkim czasie znacznie większej ilości paliwa. Największym gwiazdom (około sto razy bardziej masywnym od Słońca), zabraknie paliwa już po kilku milionach lat; podczas gdy najmniejsze (około dziesięć procent masy Słońca) będą świeciły jeszcze przez <emphasis 0105 >biliony</emphasis 0106 > lat. Zauważ, że jest to zdecydowanie więcej czasu niż istnieje sam wszechświat. </para> 0107 </answer> 0108 </qandaentry> 0109 0110 </qandaset> 0111 </sect1> 0112 0113