Warning, /education/kstars/po/pl/docs/kstars/stars.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.

0001 <sect1 id="ai-stars">
0002 <sect1info>
0003 <author
0004 ><firstname
0005 >Jason</firstname
0006 > <surname
0007 >Harris</surname
0008 > </author>
0009 </sect1info>
0010 <title
0011 >Gwiazdy: Podstawowe <acronym
0012 >FAQ</acronym
0013 ></title>
0014 <indexterm
0015 ><primary
0016 >Gwiazdy</primary
0017 ></indexterm>
0018 
0019 <qandaset id="stars-faq">
0020 
0021 <qandaentry>
0022 <question>
0023 <para
0024 >Czym są gwiazdy?</para>
0025 </question>
0026 <answer>
0027 <para
0028 ><firstterm
0029 >Gwiazdy</firstterm
0030 > są to gigantyczne kule gazów (głównie wodoru). Są to także silniki termojądrowe; synteza jądrowa ma miejsce głęboko w jądrze gwiazd, gdzie gęstość jest bardzo wysoka, a temperatura sięga milionów stopni Celsjusza. </para>
0031 </answer>
0032 </qandaentry>
0033 
0034 <qandaentry>
0035 <question>
0036 <para
0037 >Czy Słońce jest gwiazdą?</para>
0038 </question>
0039 <answer>
0040 <para
0041 >Tak, Słońce jest gwiazdą. Jest to główny obiekt w Układzie Słonecznym. W porównaniu do innych gwiazd nasze Słońce jest dość przeciętne; dla nas zdaje się być dużo większe i jaśniejsze, ponieważ jest miliony razy bliżej niż każda inna gwiazda. </para>
0042 </answer>
0043 </qandaentry>
0044 
0045 <qandaentry>
0046 <question>
0047 <para
0048 >Dlaczego gwiazdy świecą?</para>
0049 </question>
0050 <answer>
0051 <para
0052 >Najprostsza odpowiedź: gwiazdy świecą, bo są bardzo gorące. To naprawdę nie jest bardziej skomplikowane. Każdy obiekt podgrzany do tysięcy stopni Celsjusza będzie wydzielał światło, tak jak gwiazdy. </para>
0053 </answer>
0054 </qandaentry>
0055 
0056 <qandaentry>
0057 <question>
0058 <para
0059 >Następnym pytaniem jest oczywiście: dlaczego gwiazdy są takie gorące?</para>
0060 </question>
0061 <answer>
0062 <para
0063 >To już trudniejsze pytanie. Najczęściej spotykana odpowiedź to: gwiazdy uzyskują ciepło z procesów fuzji termojądrowej w ich jądrach. Jednakże nie może to być pierwotną przyczyną ciepła gwiazd, bo gwiazda musiała być gorąca, żeby mogła rozpocząć się fuzja termojądrowa. Fuzja może tylko podtrzymywać ciepło gwiazdy; nie sprawi, aby stała się gorąca. Bardziej poprawną odpowiedzią jest taka, że gwiazdy są gorące, ponieważ się zapadły. Gwiazdy tworzą się z chmur gazowych. Kiedy chmura taka formuje się w gwiazdę, uwalniana jest potencjalna energia grawitacji materiały składowego gwiazdy;na początku jako energia kinetyczna, a potem, kiedy gęstość wzrośnie, jako ciepło. </para>
0064 </answer>
0065 </qandaentry>
0066 
0067 <qandaentry>
0068 <question>
0069 <para
0070 >Czy wszystkie gwiazdy są takie same?</para>
0071 </question>
0072 <answer>
0073 <para
0074 >Gwiazdy mają wiele wspólnego: wszystkie są kulami ciepłych, gęstych gazów (głównie wodoru), a w środkach niemal wszystkich gwiazd na niebie zachodzą procesy fuzji jądrowej. </para
0075 ><para
0076 >Jednakże, pod pewnym kątem gwiazdy znacznie się od siebie różnią. Najjaśniejsze gwiazdy świecą prawie 100 milionów razy jaśniej od gwiazd najciemniejszych. Zakres temperatur na powierzchni gwiazd sięga od kilku tysięcy do prawie 50.000 stopni Celsjusza. Różnice te są głównie spowodowane różnicami w masie: masywne gwiazdy są zarówno gorętsze, jak i jaśniejsze w porównaniu do gwiazd o małej masie. Temperatura i jasność zależą również od <emphasis
0077 >stanu ewolucji</emphasis
0078 > gwiazdy. </para>
0079 </answer>
0080 </qandaentry>
0081 
0082 <qandaentry>
0083 <question>
0084 <para
0085 >Czym jest ciąg główny?</para>
0086 </question>
0087 <answer>
0088 <para
0089 ><indexterm
0090 ><primary
0091 >Ciąg główny</primary
0092 ></indexterm
0093 > Ciąg główny jest stanem ewolucji gwiazdy w którym w jądrze gwiazdy następuje fuzja wodoru. Jest to pierwszy i najdłuższy etap życia gwiazdy. To, co się dzieje, gdy w jądrze gwiazdy skończy się wodór zostanie opisane w artykule o ewolucji gwiazd, który ukaże się już wkrótce. </para>
0094 </answer>
0095 </qandaentry>
0096 
0097 <qandaentry>
0098 <question>
0099 <para
0100 >Jak długo żyją gwiazdy?</para>
0101 </question>
0102 <answer>
0103 <para
0104 >Czas życia gwiazdy zależy w dużej mierze od jej masy. Bardziej masywne gwiazdy są gorętsze i znacznie jaśniejsze, co powoduje, że potrzebują w krótkim czasie znacznie większej ilości paliwa. Największym gwiazdom (około sto razy bardziej masywnym od Słońca), zabraknie paliwa już po kilku milionach lat; podczas gdy najmniejsze (około dziesięć procent masy Słońca) będą świeciły jeszcze przez <emphasis
0105 >biliony</emphasis
0106 > lat. Zauważ, że jest to zdecydowanie więcej czasu niż istnieje sam wszechświat. </para>
0107 </answer>
0108 </qandaentry>
0109 
0110 </qandaset>
0111 </sect1>
0112 
0113