Warning, /education/kstars/po/pl/docs/kstars/sidereal.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.

 <sect1 id="ai-sidereal">
 <sect1info>
 <author
 ><firstname
 >Jason</firstname
 > <surname
 >Harris</surname
 > </author>
 </sect1info>
 <title
 >Czas gwiazdowy</title>
 <indexterm
 ><primary
 >Czas gwiazdowy</primary>
 <seealso
 >Kąt godzinny</seealso>
 </indexterm>
 <para
 ><firstterm
 >Czas gwiazdowy</firstterm
 > jest to czas ciągle wykorzystywany na w astronomii. Czas jaki wykorzystujemy w codziennym życiu to czas słoneczny. Podstawą czasu słonecznego jest <firstterm
 >doba</firstterm
 >: czas w jakim Słońce przemierza niebo w trakcie obrotu Ziemi. Mniejsze jednostki czasu słonecznego wynikają z podziału doby: </para
 ><para>
 <itemizedlist>
 <listitem
 ><para
 >1/24 doby = 1 godzina</para
 ></listitem>
 <listitem
 ><para
 >1/60 godziny = 1 minuta</para
 ></listitem>
 <listitem
 ><para
 >1/60 minuty = 1 sekunda</para
 ></listitem>
 </itemizedlist>
 </para
 ><para
 >Jednakże, z czasem słonecznym jest problem. Ziemia nie obraca się wokół własnej osi w ciągu jednej doby słonecznej. Znajduje się na orbicie wokoło Słońca i w trakcie doby przesuwa się o jeden stopień na tej orbicie (360 stopni/365,25 dni na pełną orbitę = około jeden stopień na dzień). Tak więc w 24 godziny kierunek do Słońca zmienia się o około 1 stopień. Dlatego Ziemia musi się obrócić o 361 stopni, aby sprawić wrażenie, że przebyła 360 stopni wkoło nieba. </para
 ><para
 >W astronomii koncentrujemy się nad tym, jak długo zajmuje Ziemi obrót w odniesieniu do gwiazd <quote
 >stałych</quote
 >, nie Słońca. Chcielibyśmy więc mieć skalę czasu, która nie zajmuje się komplikacjami związanymi z obrotem Ziemi wokół Słońca, a zajmuje się tylko tym, ile zajmuje Ziemi obrót o 360 stopni względem gwiazd. Taki okres obrotu nazywany jest <firstterm
 >dniem gwiazdowym</firstterm
 >. Jest on średnio 4 minuty krótszy niż dzień słoneczny. Zamiast definiować czas trwania dnia gwiezdnego na 23 godziny i 56 minut, definiujemy godzinę, minutę i sekundę jako takie same część dnia, jak dzieje się to w przypadku czasu słonecznego. I w ten sposób sekunda słoneczna = 1,00278 sekundy gwiazdowej. </para
 ><para
 >Czas gwiazdowy jest użyteczny przy określaniu położenia gwiazd w danym czasie. Czas gwiazdowy dzieli pełny obrót Ziemi na 24 godziny gwiezdne; podobnie, mapa nieba jest podzielona na 24 godziny <firstterm
 >rektascensji</firstterm
 > (RA). Nie ma tutaj zbiegu okoliczności; lokalny czas gwiazdowy (<acronym
 >LST</acronym
 >) oznacza rektascensję na niebie, która obecnie przekracza <link linkend="ai-meridian"
 >lokalny południk</link
 >. Tak więc jeżeli gwiazda posiada rektascensję 05h 32m 24s, będzie ona na Twoim południku o LST=05:32:24. Bardziej ogólnie, różnica pomiędzy RA obiektu a lokalnym czasem gwiazdowym mówi nam jak daleko od południka znajduje się obiekt. Na przykład, ten sam obiekt o LST=06:32:24 (jedną godzinę gwiazdową później), będzie jedną godzinę RA na zachód od Twojego południka, co oznacza 15 stopni. Ten dystans kątowy od południka zwany jest <link linkend="ai-hourangle"
 >kątem godzinnym</link
 > obiektu. </para>
 <tip>
 <para
 >Lokalny czas gwiazdowy jest wyświetlany przez &kstars; w <guilabel
 >Oknie informacyjnymi czasu</guilabel
 > z etykietą <quote
 >CzG</quote
 > (musisz uaktywnić okno klikając je dwukrotnie, aby zobaczyć czas gwiazdowy). Pamiętaj, że zmiana sekund gwiazdowych nie jest synchronizowana z czasem lokalnym czy uniwersalnym. W rzeczywistości, jeżeli przez chwilę poobserwujesz zegary to zauważysz, że sekundy gwiazdowe rzeczywiście są nieco krótsze niż sekundy czasu lokalnego i uniwersalnego. </para
 ><para
 >Wskaż <link linkend="ai-zenith"
 >zenit</link
 > (wciśnij <keycap
 >Z</keycap
 > lub wybierz <guimenuitem
 >Zenit</guimenuitem
 > z menu <guimenu
 >Wskazywanie</guimenu
 >). Zenit jest punktem na niebie na które spoglądasz patrząc <quote
 >prosto w górę</quote
 > z ziemi i jest on punktem na Twoim <link linkend="ai-meridian"
 >lokalnym południku</link
 >. Zwróć uwagę, że RA zenitu jest dokładnie taka sama jak Twój lokalny czas gwiazdowy. </para>
 </tip>
 </sect1>