Warning, /education/kstars/po/pl/docs/kstars/geocoords.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.
0001 <sect1 id="ai-geocoords"> 0002 <sect1info> 0003 <author 0004 ><firstname 0005 >Jason</firstname 0006 > <surname 0007 >Harris</surname 0008 > </author> 0009 </sect1info> 0010 <title 0011 >Współrzędne geograficzne</title> 0012 <indexterm 0013 ><primary 0014 >Układ współrzędnych geograficznych</primary 0015 ></indexterm> 0016 <indexterm 0017 ><primary 0018 >Długość geograficzna</primary 0019 ><see 0020 >Układ współrzędnych geograficznych</see 0021 ></indexterm> 0022 <indexterm 0023 ><primary 0024 >Szerokość geograficzna</primary 0025 ><see 0026 >Układ współrzędnych geograficznych</see 0027 ></indexterm> 0028 <para 0029 >Lokalizacje na Ziemi mogą być określone za pomocą sferycznego układu współrzędnych. Geograficzny układ współrzędnych jest dostosowany do osi obrotu Ziemi. Określa on dwa kąty, mierzone od środka Ziemi. Jeden kąt zwany jest <firstterm 0030 >szerokością geograficzną</firstterm 0031 >, oznacza kąt pomiędzy dowolnym punktem a równikiem. Kolejny kąt nosi nazwę <firstterm 0032 >długości geograficznej</firstterm 0033 >, i mierzy kąt <emphasis 0034 >wzdłuż</emphasis 0035 > równika dowolnego punktu na Ziemi (Greenwich w Anglii zostało przyjęte jako punkt o zerowej długości geograficznej). </para 0036 ><para 0037 >Łącząc ze sobą te dwa kąty można wskazać dowolną lokalizację na Ziemi. Na przykład Warszawa ma szerokość geograficzną 52 stopni na północ oraz długość geograficzną 21 stopni na wschód. Tak więc wektor narysowany ze środka Ziemi do punktu 52 stopnie powyżej równika i 21 stopni na wschód od Greenwich będzie przechodził przez Warszawę. </para 0038 ><para 0039 >Równik jest oczywiście bardzo ważną częścią tego układu współrzędnych; reprezentuje on <emphasis 0040 >punkt zero</emphasis 0041 > szerokości geograficznej i jednocześnie połowę drogi pomiędzy biegunami. Równik jest <firstterm 0042 >płaszczyzną podziału</firstterm 0043 > geograficznego układu współrzędnych. <link linkend="ai-skycoords" 0044 >Każdy sferyczny układ współrzędnych</link 0045 > definiuje taką płaszczyznę podziału. </para 0046 ><para 0047 >Linie wyznaczające szerokość geograficzną noszą nazwę <firstterm 0048 >równoleżników</firstterm 0049 >. Kreślą one koła na powierzchni Ziemi, ale jedyny z nich będący <link linkend="ai-greatcircle" 0050 >wielkim kołem</link 0051 > to równik. Linie wyznaczające długość geograficzną to <firstterm 0052 >południki</firstterm 0053 >. Południk, który przechodzi przez Greenwich jest <firstterm 0054 >południkiem zerowym</firstterm 0055 > (długość geograficzna=0 stopni). W przeciwieństwie do równoleżników wszystkie południki są wielkimi kołami i nie są one względem siebie równoległe: przecinają się na północnym i południowym biegunie. </para> 0056 <tip> 0057 <para 0058 >Ćwiczenie:</para> 0059 <para 0060 >Jaka jest długość geograficzna bieguna północnego? Jego szerokość wynosi 90 stopni. </para> 0061 <para 0062 >Jest to podchwytliwe pytanie. Długość geograficzna nie ma znaczenia na biegunie północnym (również na biegunie południowym). Biegun posiada wszystkie długości geograficzne jednocześnie. </para> 0063 </tip> 0064 </sect1>