Warning, /education/kstars/po/pl/docs/kstars/cpoles.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.

 <sect1 id="ai-cpoles">
 <sect1info>
 <author
 ><firstname
 >Jason</firstname
 > <surname
 >Harris</surname
 > </author>
 </sect1info>
 <title
 >Bieguny niebieskie</title>
 <indexterm
 ><primary
 >Bieguny niebieskie</primary>
 <seealso
 >Współrzędne równikowe</seealso>
 </indexterm>
 <para
 >Niebo wydaje się przesuwać ze wschodu na zachód, pełny obrót zajmuje 24 godziny (<link linkend="ai-sidereal"
 >czas gwiazdowy</link
 >). Wynika to z obracania się Ziemi wokół własnej osi. Oś obrotu Ziemi przecina <link linkend="ai-csphere"
 >sferę niebieską</link
 > w dwóch punktach. Te punkty to <firstterm
 >bieguny niebieskie</firstterm
 >. Pozostają one w tym samym miejscu podczas ruchu obrotowego Ziemi, wydaje się, że wszystkie punkty krążą wokół nich. Bieguny niebieskie są także biegunami <link linkend="equatorial"
 >układu współrzędnych równikowych</link
 >, co oznacza, że ich kąt <firstterm
 >deklinacji</firstterm
 > to +90 i -90 stopni (odpowiednio dla biegunów niebieskich północnego i południowego). </para
 ><para
 >Północny biegun niebieski ma prawie te same współrzędne co jasna <firstterm
 >Gwiazda Polarna</firstterm
 > (po łacinie Polaris, czyli <quote
 >Gwiazda północna</quote
 >). Czyni to tą gwiazdę bardzo użyteczną przy nawigacji, gdyż nie tylko jest zawsze ponad północną linią horyzontu, ale także jej <link linkend="horizontal"
 >wysokość</link
 > jest zawsze (prawie) równa <link linkend="ai-geocoords"
 >szerokości geograficznej</link
 > obserwatora. Gwiazda Polarna jest widoczna z lokalizacji na półkuli północnej. </para
 ><para
 >Fakt, że Gwiazda Polarna jest blisko bieguna to czysty zbieg okoliczoności. Uwzględniając <link linkend="ai-precession"
 >precesję</link
 >, Gwiazda Polarna jest blisko bieguna tylko przez krótki okres czasu. </para>
 <tip>
 <para
 >Ćwiczenia:</para>
 <para
 >Przy użyciu okna <guilabel
 >Znajdź obiekt</guilabel
 > (<keycombo action="simul"
 >&Ctrl;<keycap
 >F</keycap
 ></keycombo
 >) znaleźć Gwiazdę Polarną. Jej deklinacja jest równa prawie (ale nie dokładnie) + 90 stopni. Porównać wysokość odczytaną przy zbliżeniu na Gwiazdę Polarną z własną szerokością geograficzną. Ich różnica mieści się zawsze w przedziale jednego stopnia. Nie są dokładnie takie same, gdyż gwiazda tanie jest dokladnie na biegunie. (biegun można obserwować po przełączeniu na współrzędne równikowe i przytrzymaniu klawisza strzałki do góry do momentu, kiedy niebo nie przestanie się przesuwać). </para
 ><para
 >Przy użyciu pola <guilabel
 >Krok czasu</guilabel
 > z paska narzędzi zwiększyć krok czasu na 100 sekund. Można wtedy zobaczyć jak całe niebo obraca się wokół Gwiazdy Polarnej, podczas gdy ona pozostaje prawie w jednym miejscu. </para
 ><para
 >Zostało powiedziane, że biegun niebieski jest biegunem współrzędnych równikowych. Co jest biegunem horyzontalnego (wysokość/azymut) układu współrzędnych? (<link linkend="ai-zenith"
 >zenit</link
 >). </para>
 </tip>
 </sect1>