Warning, /education/kstars/po/pl/docs/kstars/cpoles.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.

0001 <sect1 id="ai-cpoles">
0002 <sect1info>
0003 <author
0004 ><firstname
0005 >Jason</firstname
0006 > <surname
0007 >Harris</surname
0008 > </author>
0009 </sect1info>
0010 <title
0011 >Bieguny niebieskie</title>
0012 <indexterm
0013 ><primary
0014 >Bieguny niebieskie</primary>
0015 <seealso
0016 >Współrzędne równikowe</seealso>
0017 </indexterm>
0018 <para
0019 >Niebo wydaje się przesuwać ze wschodu na zachód, pełny obrót zajmuje 24 godziny (<link linkend="ai-sidereal"
0020 >czas gwiazdowy</link
0021 >). Wynika to z obracania się Ziemi wokół własnej osi. Oś obrotu Ziemi przecina <link linkend="ai-csphere"
0022 >sferę niebieską</link
0023 > w dwóch punktach. Te punkty to <firstterm
0024 >bieguny niebieskie</firstterm
0025 >. Pozostają one w tym samym miejscu podczas ruchu obrotowego Ziemi, wydaje się, że wszystkie punkty krążą wokół nich. Bieguny niebieskie są także biegunami <link linkend="equatorial"
0026 >układu współrzędnych równikowych</link
0027 >, co oznacza, że ich kąt <firstterm
0028 >deklinacji</firstterm
0029 > to +90 i -90 stopni (odpowiednio dla biegunów niebieskich północnego i południowego). </para
0030 ><para
0031 >Północny biegun niebieski ma prawie te same współrzędne co jasna <firstterm
0032 >Gwiazda Polarna</firstterm
0033 > (po łacinie Polaris, czyli <quote
0034 >Gwiazda północna</quote
0035 >). Czyni to tą gwiazdę bardzo użyteczną przy nawigacji, gdyż nie tylko jest zawsze ponad północną linią horyzontu, ale także jej <link linkend="horizontal"
0036 >wysokość</link
0037 > jest zawsze (prawie) równa <link linkend="ai-geocoords"
0038 >szerokości geograficznej</link
0039 > obserwatora. Gwiazda Polarna jest widoczna z lokalizacji na półkuli północnej. </para
0040 ><para
0041 >Fakt, że Gwiazda Polarna jest blisko bieguna to czysty zbieg okoliczoności. Uwzględniając <link linkend="ai-precession"
0042 >precesję</link
0043 >, Gwiazda Polarna jest blisko bieguna tylko przez krótki okres czasu. </para>
0044 <tip>
0045 <para
0046 >Ćwiczenia:</para>
0047 <para
0048 >Przy użyciu okna <guilabel
0049 >Znajdź obiekt</guilabel
0050 > (<keycombo action="simul"
0051 >&Ctrl;<keycap
0052 >F</keycap
0053 ></keycombo
0054 >) znaleźć Gwiazdę Polarną. Jej deklinacja jest równa prawie (ale nie dokładnie) + 90 stopni. Porównać wysokość odczytaną przy zbliżeniu na Gwiazdę Polarną z własną szerokością geograficzną. Ich różnica mieści się zawsze w przedziale jednego stopnia. Nie są dokładnie takie same, gdyż gwiazda tanie jest dokladnie na biegunie. (biegun można obserwować po przełączeniu na współrzędne równikowe i przytrzymaniu klawisza strzałki do góry do momentu, kiedy niebo nie przestanie się przesuwać). </para
0055 ><para
0056 >Przy użyciu pola <guilabel
0057 >Krok czasu</guilabel
0058 > z paska narzędzi zwiększyć krok czasu na 100 sekund. Można wtedy zobaczyć jak całe niebo obraca się wokół Gwiazdy Polarnej, podczas gdy ona pozostaje prawie w jednym miejscu. </para
0059 ><para
0060 >Zostało powiedziane, że biegun niebieski jest biegunem współrzędnych równikowych. Co jest biegunem horyzontalnego (wysokość/azymut) układu współrzędnych? (<link linkend="ai-zenith"
0061 >zenit</link
0062 >). </para>
0063 </tip>
0064 </sect1>