Warning, /education/kstars/po/nl/docs/kstars/indi.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.
0001 <chapter id="indi"> 0002 <title 0003 >Besturing van astronomische apparaten met <acronym 0004 >INDI</acronym 0005 ></title> 0006 <indexterm 0007 ><primary 0008 >INDI-besturing</primary> 0009 <secondary 0010 >Overzicht</secondary> 0011 </indexterm> 0012 0013 <para 0014 >&kstars; heeft een interface voor het instellen en besturen van astronomische instrumenten middels het <acronym 0015 ><link linkend="what-is-indi" 0016 >INDI</link 0017 ></acronym 0018 >-protocol. </para> 0019 0020 <para 0021 >Het <acronym 0022 >INDI</acronym 0023 >-protocol ondersteunt een verscheidenheid aan astronomische instrumenten zoals CCD-camera's en focussers. Een bijgewerkte lijst van ondersteunde apparaten vind u op <acronym 0024 >INDI</acronym 0025 > <ulink url="https://indilib.org/index.php?title=Devices" 0026 > deze pagina voor ondersteunde apparaten</ulink 0027 >. </para> 0028 0029 <sect1 id="indi-kstars-setup"> 0030 <title 0031 >Instellen van INDI</title> 0032 <indexterm 0033 ><primary 0034 >INDI</primary> 0035 <secondary 0036 >Instellen</secondary> 0037 </indexterm> 0038 <para 0039 >&kstars; kan lokale en apparaten op afstand naadloos besturen via de <link linkend="what-is-indi" 0040 >INDI</link 0041 >-server/clientarchitectuur. INDI-apparaten kunnen op drie verschillende manieren werken: </para> 0042 0043 <orderedlist> 0044 <listitem 0045 ><para 0046 ><guilabel 0047 >Lokaal</guilabel 0048 >: De lokale modus is de meest gebruikelijke en wordt gebruikt om een lokaal apparaat te besturen (d.w.z. een apparaat dat direct met uw machine is verbonden). </para 0049 ></listitem> 0050 0051 <listitem 0052 ><para 0053 ><guilabel 0054 >Server</guilabel 0055 >: In de servermodus wordt een INDI-server ingesteld voor een bepaald apparaat die op verbindingen wacht van clients op afstand. U kunt de servers niet bedienen, u kunt ze alleen maar starten en stoppen. </para 0056 ></listitem> 0057 0058 <listitem 0059 ><para 0060 ><guilabel 0061 >Client</guilabel 0062 >: De clientmodus (spreek uit klái-ent :) wordt gebruikt om verbinding te maken met INDI-servers op afstand waarop INDI-apparaten draaien. U kunt apparaten op afstand naadloos bedienen, op dezelfde manier als lokale apparaten. </para 0063 ></listitem> 0064 </orderedlist> 0065 0066 <para 0067 >U kunt lokale apparaten bedienen, INDI-servers instellen en verbinding maken met clients op afstand in het menu-item <menuchoice 0068 ><guimenu 0069 >Hulpmiddelen</guimenu 0070 > <guisubmenu 0071 >Apparaten</guisubmenu 0072 > <guimenuitem 0073 >Apparaatbeheer</guimenuitem 0074 ></menuchoice 0075 >. </para> 0076 0077 <para 0078 >Hier ziet u een schermafbeelding van het venster van <guilabel 0079 >Apparaatbeheer</guilabel 0080 >: </para> 0081 0082 <screenshot> 0083 <screeninfo 0084 >Het werken met het besturingsprogramma van een apparaat</screeninfo> 0085 <mediaobject> 0086 <imageobject> 0087 <imagedata fileref="devicemanager.png" format="PNG"/> 0088 </imageobject> 0089 <textobject> 0090 <phrase 0091 >Starten van besturingsprogramma voor een apparaat</phrase> 0092 </textobject> 0093 </mediaobject> 0094 </screenshot> 0095 0096 <para 0097 >U kunt apparaten laten werken door in de boomweergave van apparaten te bladeren, een apparaat te selecteren, en dan op de knop <guibutton 0098 >Dienst uitvoeren</guibutton 0099 > te klikken. U kunt de modus kiezen: of lokaal, of als server zoals hierboven is gedefinieerd. De gebruikte poort wordt willekeurig gekozen uit de poorten 7624 - 10.000. U kunt een poort opgeven door op de kolom voor poorten te klikken naast het gewenste apparaatbesturingsprogramma (driver). In &kstars; kunnen onder een enkele INDI-server (dus onder 1 poort) meerdere drivers draaien. Selecteer deze drivers en klik daarna op <guibutton 0100 >Dienst uitvoeren</guibutton 0101 >. </para> 0102 0103 <para 0104 >Om apparaten op afstand te bedienen zie <link linkend="indi-remote-control" 0105 >Apparaatbesturing op afstand</link 0106 >. </para> 0107 </sect1> 0108 0109 <sect1 id="indi-telescope-setup"> 0110 <title 0111 >Opzetten van de telescoop</title> 0112 <indexterm 0113 ><primary 0114 >INDI</primary> 0115 <secondary 0116 >Instellen</secondary> 0117 </indexterm> 0118 0119 <para 0120 >De meeste telescopen hebben een <hardware 0121 >RS232</hardware 0122 >-interface voor de bediening op afstand. Verbind de RS232-poort van uw telescoop met de <hardware 0123 >seriële/USB</hardware 0124 >-poort van uw computer. Gewoonlijk moet de RS232 poort worden aangesloten op de seriële poort van uw computer, maar omdat veel nieuwe laptops geen seriële poort meer hebben, en in plaats daarvan <hardware 0125 >USB/FireWire</hardware 0126 >-poorten, moet u misschien op zoek gaan naar een Serieel -> USB-adapter als u een nieuwe laptop gebruikt. </para> 0127 0128 <para 0129 >Nadat uw telescoop op de seriële/USB-poort is aangesloten, zet u de telescoop aan. Het is <emphasis 0130 >erg</emphasis 0131 > belangrijk dat u de laatste "firmware" voor uw telescoopbesturing ophaalt en installeert. </para> 0132 0133 <para 0134 >De telescoop moet worden uitgelijnd voordat die goed kan worden gebruikt. Lijn uw telescoop uit (met behulp van een of twee sterren) zoals dat in het handboek van uw telescoop wordt beschreven. </para> 0135 0136 <para 0137 >Het is nodig dat &kstars; de tijd- en plaatsinstellingen verifieert voordat de telescoop wordt aangesloten. Hierdoor wordt goed volgen en een goede synchronisatie tussen de telescoop en &kstars; verzekerd. Met de nu volgende stappen kunt u een apparaat aansluiten met een directe verbinding met uw computer.Voor het aansluiten en besturen van apparaten op afstand, zie <link linkend="indi-remote-control" 0138 >Apparaatbesturing op afstand</link 0139 >. </para> 0140 0141 <para 0142 >U kunt de Telescoopassistent gebruiken, die ondertussen alle vereiste informatie verifieert. De assistent kan alle poorten automatisch aflopen op zoek naar verbonden telescopen. U kunt de assistent inschakelen met menu-item <menuchoice 0143 ><guimenu 0144 >Apparaten</guimenu 0145 > <guimenuitem 0146 >Telescoopassistent</guimenuitem 0147 ></menuchoice 0148 >. </para> 0149 0150 <para 0151 >Ook kunt u een lokale telescoop aansluiten met de volgende stappen: </para> 0152 0153 <orderedlist> 0154 <listitem 0155 ><para 0156 >Instellen van uw geografische locatie. Open het venster <guilabel 0157 >Geografische locatie instellen</guilabel 0158 > met <menuchoice 0159 ><guimenu 0160 >Instellingen</guimenu 0161 > <guimenuitem 0162 >Geographisch...</guimenuitem 0163 ></menuchoice 0164 > of door op het pictogram met een <guiicon 0165 >Globe</guiicon 0166 > te klikken in de werkbalk of met <keycombo action="simul" 0167 >&Ctrl;<keycap 0168 >G</keycap 0169 ></keycombo 0170 >. </para> 0171 </listitem> 0172 0173 <listitem 0174 ><para 0175 >Instellen van de lokale tijd en datum. U kunt elke tijdstip en datum instellen door in menu-item <menuchoice 0176 ><guimenu 0177 >Tijd</guimenu 0178 > <guimenuitem 0179 >Tijd instellen...</guimenuitem 0180 ></menuchoice 0181 > te kiezen, of door op het pictogram voor <guiicon 0182 >Tijd</guiicon 0183 > in de werkbalk te klikken. In het venster <guilabel 0184 >Tijd instellen</guilabel 0185 > wordt een standaard Datumkiezerwidget "(widget (beeldelement) voor het kiezen van een datum) van &kde; gebruikt. Als het nodig is om de klok weer op de huidige tijd in te stellen, kies dan menu-item <menuchoice 0186 ><guimenu 0187 >Tijd</guimenu 0188 > <guimenuitem 0189 >Actuele tijd instellen</guimenuitem 0190 ></menuchoice 0191 >. </para> 0192 </listitem> 0193 0194 <listitem> 0195 <para 0196 >Klik op het menu-item <menuchoice 0197 ><guimenu 0198 >Hulpmiddelen</guimenu 0199 ><guimenuitem 0200 >Apparaten</guimenuitem 0201 > <guimenuitem 0202 >Apparaatbeheer</guimenuitem 0203 ></menuchoice 0204 >.. </para> 0205 </listitem> 0206 0207 <listitem> 0208 <para 0209 >In de kolom <guilabel 0210 >Apparaat</guilabel 0211 > kiest u het model van uw telescoop. </para> 0212 </listitem> 0213 0214 <listitem> 0215 <para 0216 >Klik nu op de knop <guibutton 0217 >Dienst uitvoeren</guibutton 0218 > </para> 0219 </listitem> 0220 0221 <listitem> 0222 <para 0223 >U kunt de dialoog van het Apparaatbeheer weer verlaten door op de knop <guibutton 0224 >Afsluiten</guibutton 0225 > te klikken. </para> 0226 </listitem> 0227 </orderedlist> 0228 0229 <note id="geo-time-note"> 0230 <title 0231 >Frequente instellingen</title> 0232 <para 0233 >U hoeft niet iedere keer dat u een telescoop aansluit de geografische locatie en de tijd in te stellen. Verander de instellingen alleen als dat nodig is. </para 0234 ></note> 0235 0236 <para 0237 >U bent er nu klaar voor om de mogelijkheden van een apparaat te gebruiken. In &kstars; heeft u het gemak van twee &GUI;-interfaces voor het besturen van telescopen, die u afwisselend kunt gebruiken: </para> 0238 0239 <orderedlist> 0240 <title 0241 >Het besturen van uw telescoop</title> 0242 <listitem> 0243 <para 0244 ><guilabel 0245 >Besturen vanuit hemelkaart</guilabel 0246 >: Voor elk apparaat in<guilabel 0247 >Apparaatbeheer</guilabel 0248 >, zal in het contextmenu een ingang zijn, waarmee u de eigenschappen van dat apparaat kunt regelen. U kunt, direct vanuit de sterrenkaart, opdrachten geven als <command 0249 >Verplaatsen</command 0250 >, <command 0251 >Sync</command 0252 > en <command 0253 >Volgen</command 0254 >. </para> 0255 0256 <para 0257 >Hier is een schermafdruk van het contextmenu met daarin een actieve LX200 Classic-telescoop: </para> 0258 0259 <screenshot> 0260 <screeninfo 0261 >Het besturen van apparaten vanuit de sterrenkaart</screeninfo> 0262 <mediaobject> 0263 <imageobject> 0264 <imagedata fileref="skymapdevice.png" format="PNG"/> 0265 </imageobject> 0266 </mediaobject> 0267 </screenshot> 0268 </listitem> 0269 0270 <listitem> 0271 <para 0272 ><guilabel 0273 >INDI-besturingspaneel</guilabel 0274 >: Het paneel geeft de gebruiker toegang tot alle mogelijkheden die het apparaat heeft. </para> 0275 0276 <para 0277 >Het paneel is in drie hoofdafdelingen verdeeld: </para> 0278 0279 <itemizedlist> 0280 <listitem> 0281 <para 0282 ><guilabel 0283 >Apparaattabbladen</guilabel 0284 >: Voor elk actief apparaat is er een tabblad in het INDI-paneel. Meerdere apparaten kunnen tegelijk worden bestuurd zonder dat zij door elkaar worden beïnvloed. </para> 0285 </listitem> 0286 0287 <listitem> 0288 <para 0289 >Overzicht van de eigenschappen in de tabbladen <guilabel 0290 >Besturing</guilabel 0291 > en <guilabel 0292 >Opties</guilabel 0293 >: Eigenschappen zijn het belangrijkst in de INDI-architectuur. Bij elk apparaat is er een aantal eigenschappen die aan de client moeten worden doorgegeven. De huidige kijkrichting van de telescoop is hiervan een voorbeeld. Eigenschappen die semantisch bij elkaar horen worden gewoonlijk gegroepeerd in logische blokken of groepen. </para> 0294 </listitem> 0295 0296 <listitem> 0297 <para 0298 ><guilabel 0299 >Logboeken</guilabel 0300 >: Apparaten rapporteren hun status en bevestigen opdrachten door het sturen van INDI-berichten. Bij elk apparaat hoort een eigen logboek. Een apparaat stuurt gewoonlijk alleen berichten naar het eigen besturingsprogramma, maar kan ook algemene berichten sturen als dat zo uitkomt. </para> 0301 </listitem> 0302 </itemizedlist> 0303 0304 <screenshot> 0305 <screeninfo 0306 >INDI-besturingspaneel</screeninfo> 0307 <mediaobject> 0308 <imageobject> 0309 <imagedata fileref="indicontrolpanel.png" format="PNG"/> 0310 </imageobject> 0311 </mediaobject> 0312 </screenshot> 0313 </listitem> 0314 </orderedlist> 0315 0316 <para 0317 >U kunt beide interfaces tegelijk gebruiken. Acties vanuit de <guilabel 0318 >Hemelkaart</guilabel 0319 > worden automatisch in het <guilabel 0320 >INDI-besturingspaneel</guilabel 0321 > weerspiegeld, en omgekeerd. </para> 0322 0323 <para 0324 >Om uw telescoop aan te sluiten kunt u of <guimenuitem 0325 >Aansluiten</guimenuitem 0326 > kiezen vanuit het contextmenu van het apparaat, of u kunt op <guibutton 0327 >Aansluiten</guibutton 0328 > klikken in het tabblad <guilabel 0329 >INDI-besturingspaneel</guilabel 0330 >. </para> 0331 0332 <important 0333 ><para 0334 >Standaard maakt &kstars; verbinding met de poort <constant 0335 >/dev/ttyS0</constant 0336 >. Wilt u een andere poort instellen, kies dan het menu-item <menuchoice 0337 ><guimenu 0338 >Hulpmiddelen</guimenu 0339 ><guimenuitem 0340 >Apparaten</guimenuitem 0341 ><guimenuitem 0342 >INDI-besturingspaneel...</guimenuitem 0343 ></menuchoice 0344 > en wijzig de poort in het tabblad voor apparaten. </para 0345 ></important> 0346 0347 <para 0348 >&kstars; werkt automatisch de (geografische) lengte, breedte en tijd van de telescoop bij op basis van de huidige instellingen van &kstars;. Dit kunt u aan en uitzetten in het tabblad <guilabel 0349 >INDI</guilabel 0350 > in het menu-item <menuchoice 0351 ><guimenu 0352 >Instellingen</guimenu 0353 ><guimenuitem 0354 >&kstars; configureren...</guimenuitem 0355 ></menuchoice 0356 >. In het tabblad <guimenuitem 0357 >INDI</guimenuitem 0358 > kunt u configureren of &kstars; al of niet de statusberichten van INDI toont in de statusbalk. Standaard hebben de serverpoorten van INDI de nummers 7624 tot 9000, maar die kunt u eenvoudig wijzigen in de tekstvakken <guilabel 0359 >Van</guilabel 0360 > en <guilabel 0361 >Tot</guilabel 0362 > in het gedeelte voor de sectie <guilabel 0363 >Serverpoort</guilabel 0364 >. </para> 0365 0366 <para 0367 >Als de verbinding tussen &kstars; en de telescoop in orde is, zal &kstars; de huidige <abbrev 0368 >RK</abbrev 0369 > en <abbrev 0370 >Dec</abbrev 0371 > ophalen van de telescoop en deze als een kruisdraad weergeven in de kaart om de positie van de telescoop aan te geven. U kunt dit kruisdraad verbergen in het tabblad voor<guilabel 0372 >INDI</guilabel 0373 > in het menu-item <menuchoice 0374 ><guimenu 0375 >Instellingen</guimenu 0376 ><guimenuitem 0377 >&kstars; configureren...</guimenuitem 0378 ></menuchoice 0379 >. </para> 0380 0381 <note id="indi-sync"> 0382 <title 0383 >Synchroniseren van uw telescoop</title> 0384 <para 0385 >Als u uw telescoop heeft uitgelijnd, en de laatste hiervoor gebruikte ster was, laten we zeggen, Wega, dan moet de kruisdraad op Wega zijn gecentreerd. Als de kruisdraad er naast zit, kunt u<mousebutton 0386 >rechts</mousebutton 0387 >-klikken op Wega in de sterrenkaart , en de opdracht <command 0388 >Sync</command 0389 > in uw telescoopmenu kiezen. Hierdoor zal de telescoop zijn coördinaten aanpassen aan die van Wega, en de kruisdraad van de telescoop moet hierna op Wega zijn gecentreerd. </para> 0390 </note> 0391 0392 <para 0393 >Dat was het! Uw telescoop is nu klaar voor het grote werk! </para> 0394 0395 <warning> 0396 <title 0397 >WAARSCHUWING</title> 0398 <para 0399 >Richt nooit, maar dan ook werkelijk NOOIT, de telescoop rechtstreeks op de zon. Hierdoor zou onherstelbare schade kunnen ontstaan aan uw ogen (u kunt blind worden) en aan uw apparatuur. </para> 0400 </warning> 0401 </sect1> 0402 0403 <sect1 id="indi-other-setup"> 0404 <title 0405 >Instellen van CCD en "Video Capture"</title> 0406 <indexterm 0407 ><primary 0408 >CCD Video-besturing</primary> 0409 <secondary 0410 >Instellen</secondary> 0411 </indexterm> 0412 0413 <para 0414 >U kunt de CCD- en Video-opname apparaten besturen in het menu-item <menuchoice 0415 ><guimenu 0416 >Hulpmiddelen</guimenu 0417 ><guisubmenu 0418 >Apparaten</guisubmenu 0419 ><guimenuitem 0420 >Apparaatbeheer...</guimenuitem 0421 ></menuchoice 0422 >. Zoals bij alle INDI-apparaten zijn sommige besturingselementen beschikbaar in de hemelkaart. De volledige apparaatbesturing vindt u in het item <guimenuitem 0423 >Besturingspaneel van INDI</guimenuitem 0424 >. </para> 0425 0426 <para 0427 >Het standaardformaat voor het opslaan van afbeeldingen is FITS. Als een afbeelding is opgeslagen en opgehaald, wordt die in het <link linkend="fitsviewer" 0428 >Hulpmiddel voor FITS</link 0429 > van &kstars; getoond. </para> 0430 </sect1> 0431 0432 <sect1 id="indi-configure"> 0433 <title 0434 >INDI instellen</title> 0435 <indexterm 0436 ><primary 0437 >Instellen</primary> 0438 <secondary 0439 >INDI</secondary> 0440 </indexterm> 0441 0442 <para 0443 >In de pagina voor <guilabel 0444 >INDI</guilabel 0445 > kunt u de voor INDI specifieke opties aan de <emphasis 0446 >kant van de client</emphasis 0447 > wijzigen. U vindt het in het tabblad <guilabel 0448 >INDI</guilabel 0449 > in het menu-item <menuchoice 0450 ><guimenu 0451 >Instellingen</guimenu 0452 ><guimenuitem 0453 >&kstars; configureren...</guimenuitem 0454 ></menuchoice 0455 >. Het venster wordt onderverdeeld in een aantal hoofdcategorieën: Algemeen, Bijwerken apparaat, Beeld en Poort van server: </para> 0456 0457 <itemizedlist> 0458 <listitem 0459 ><para 0460 ><guilabel 0461 >Algemeen</guilabel 0462 ></para> 0463 <itemizedlist> 0464 <listitem 0465 ><para 0466 ><guilabel 0467 >INDI-server:</guilabel 0468 > Geef op waar het uitvoerbare bestand voor de INDI-server op uw systeem is geïnstalleerd. Standaard in &kstars; is dit <quote 0469 >/usr/bin/indiserver</quote 0470 >.</para 0471 ></listitem> 0472 <listitem 0473 ><para 0474 ><guilabel 0475 >Map INDI-drivers:</guilabel 0476 > Geef de &XML;-map op met de INDI-drivers in uw systeem. Standaard in &kstars; is dit de map <quote 0477 >/usr/share/indi</quote 0478 >.</para 0479 ></listitem> 0480 <listitem 0481 ><para 0482 ><guilabel 0483 >Standaardmap voor FITS:</guilabel 0484 > Geef de map op waarin alle opgenomen FITS-afbeeldingen moeten worden opgeslagen. Als er geen map is opgegeven worden de afbeeldingen opgeslagen in <varname 0485 >$HOME</varname 0486 >.</para 0487 ></listitem> 0488 <!-- Telescope port & Video port: 0489 <listitem 0490 ><para 0491 ><option 0492 >Telescope port:</option 0493 > The default telescope port. When you connect to a local or remote telescope service, &kstars; will automatically fill the telescope's device port with the specified default port.</para 0494 ></listitem> 0495 <listitem 0496 ><para 0497 ><option 0498 >Video port:</option 0499 > The default video port. When you connect to a local or remote video service, &kstars; will automatically fill the webcam's device port with the specified default port.</para 0500 ></listitem 0501 > 0502 --> 0503 </itemizedlist> 0504 </listitem> 0505 <listitem 0506 ><para 0507 ><guilabel 0508 >Bijwerken van tijd & locatie</guilabel 0509 ></para> 0510 <itemizedlist> 0511 <listitem 0512 ><para 0513 ><guilabel 0514 >KStars werkt alle apparaten bij</guilabel 0515 >: KStars is de voornaamste bron voor instellingen van tijd-en locatie. Hiernaar worden alle instellingen geregeld van tijd en locatie van alle INDI-apparaten.</para 0516 ></listitem> 0517 <listitem 0518 ><para 0519 ><guilabel 0520 >Opstelling werkt KSars bij</guilabel 0521 >: Handset opstelling is de voornaamste bron voor instellingen van tijd-en locatie. Hiernaar worden de instellingen van tijd en locatie in KStars geregeld.</para 0522 ></listitem> 0523 <listitem 0524 ><para 0525 ><guilabel 0526 >GPS werkt KStars bij</guilabel 0527 >: GPS-driver is de voornaamste bron voor instellingen van tijd-en locatie. Hiernaar worden de instellingen van tijd en locatie in KStars geregeld.</para 0528 ></listitem> 0529 <listitem 0530 ><para 0531 ><guilabel 0532 >Tijd</guilabel 0533 >: KStars datum en tijd automatisch bijwerken volgens de bijwerkbron.</para 0534 ></listitem> 0535 <listitem 0536 ><para 0537 ><guilabel 0538 >Locatie</guilabel 0539 >: Geografische positie van KStars automatisch bijwerken door de bijwerkbron.</para 0540 ></listitem> 0541 </itemizedlist> 0542 </listitem> 0543 <listitem 0544 ><para 0545 ><guilabel 0546 >Weergave</guilabel 0547 ></para> 0548 <itemizedlist> 0549 <listitem 0550 ><para 0551 ><guilabel 0552 >Kruisdraad:</guilabel 0553 > Indien aangevinkt toont &kstars; de kruisdraad voor het doelobject in de hemelkaart. De kruisdraad wordt na een succesvolle verbinding met de telescoop getoond en de positie wordt periodiek bijgewerkt. Naast de kruisdraad wordt de naam van de telescoop getoond. Voor elke aangesloten telescoop toont &kstars; één kruisdraad. U kunt de kleur ervan wijzigen in het venster <link linkend="viewops" 0554 >KStars instellen</link 0555 >. Selecteer het tabblad <guilabel 0556 >Kleuren</guilabel 0557 > en verander de kleur van <emphasis 0558 >Doelaanwijzer</emphasis 0559 > in de gewenste kleur.</para 0560 ></listitem> 0561 <listitem 0562 ><para 0563 ><guilabel 0564 >Onafhankelijk venster</guilabel 0565 >: Maak <guilabel 0566 >FITS-viewer</guilabel 0567 > onafhankelijk.</para 0568 ></listitem> 0569 <listitem 0570 ><para 0571 ><guilabel 0572 >Melden van berichten</guilabel 0573 >: Toon INDI-berichten als meldingen op het bureaublad, en niet in dialogen.</para 0574 ></listitem> 0575 </itemizedlist> 0576 </listitem> 0577 <!-- 0578 <listitem 0579 ><para 0580 >Update Source: Synchronize &kstars; according to either the 0581 computer or device time and location settings.</para> 0582 </listitem> 0583 <listitem 0584 ><para 0585 >Filter Wheel: Assign color codes to the filter wheel slots (⪚ Slot #0 Red, Slot #1 Blue, &etc;) You can assign color codes for up to 10 filter slots (0 to 9). To assign a color code, select a slot number from the drop down combo box, and then type the corresponding color code in the edit field. Repeat the process for all desired slots and then press OK.</para> 0586 </listitem> 0587 --> 0588 <listitem 0589 ><para 0590 ><guilabel 0591 >Serverpoort</guilabel 0592 ></para> 0593 <itemizedlist> 0594 <listitem 0595 ><para 0596 >Geef het bereik op van poorten die de INDI-server zal gebruiken bij het starten van nieuwe drivers.</para 0597 ></listitem> 0598 </itemizedlist> 0599 </listitem> 0600 </itemizedlist> 0601 0602 </sect1> 0603 0604 <sect1 id="indi-concepts"> 0605 <title 0606 >INDI-begrippen</title> 0607 <indexterm 0608 ><primary 0609 >Telescoopbesturing</primary> 0610 <secondary 0611 >Begrippen</secondary> 0612 </indexterm> 0613 0614 <para 0615 >Het belangrijkste sleutelconcept in INDI is dat apparaten zichzelf kunnen beschrijven. Dit wordt bereikt door met behulp van &XML; een algemene hiërarchie te beschrijven van zowel standaard- als niet-standaardapparaten. In INDI kunnen alle <emphasis 0616 >apparaten</emphasis 0617 > een of meer <emphasis 0618 >eigenschappen</emphasis 0619 > hebben. Elke <emphasis 0620 >eigenschap</emphasis 0621 > kan een of meer <emphasis 0622 >elementen</emphasis 0623 > hebben. Er zijn vier typen van INDI- eigenschappen: </para> 0624 <itemizedlist> 0625 <listitem 0626 ><para 0627 >Teksteigenschap.</para 0628 ></listitem> 0629 <listitem 0630 ><para 0631 >Numerieke eigenschap.</para 0632 ></listitem> 0633 <listitem 0634 ><para 0635 >Schakeleigenschap (In de &GUI; vertegenwoordigd door knoppen en keuzevakjes).</para 0636 ></listitem> 0637 <listitem 0638 ><para 0639 >Lichteigenschap (In de &GUI; vertegenwoordigd door gekleurde LEDs).</para 0640 ></listitem> 0641 </itemizedlist> 0642 0643 <para 0644 >Bijvoorbeeld, alle INDI-apparaten hebben de standaard schakel<emphasis 0645 >eigenschap</emphasis 0646 > CONNECTION (verbinding). De eigenschap CONNECTION heeft twee elementen: de schakelaars CONNECT (verbinden) en DISCONNECT (ontkoppelen). In &kstars; wordt de algemene &XML;-beschrijving van eigenschappen gelezen, en wordt aan de hand daarvan een grafische weergave (&GUI;) opgebouwd, geschikt voor menselijke interactie. </para> 0647 0648 <para 0649 >Het INDI-besturingspaneel geeft toegang tot veel eigenschappen van apparaten die niet beschikbaar zijn vanuit de hemelkaart. Deze eigenschappen zijn voor elk apparaat verschillend. Niettemin hebben alle eigenschappen gemeenschappelijke kenmerken die beperken hoe zij worden getoond en gebruikt: </para> 0650 0651 <itemizedlist> 0652 <listitem> 0653 <para 0654 >Toegangsrechten: bij alle eigenschappen kunnen alleen-lezen, alleen-schrijven, of zowel lezen als schrijven toegestaan zijn. Een voorbeeld van een eigenschap die zowel lezen als schrijven is, is de Rechte Klimming van de telescoop. U kunt een nieuwe Rechte Klimming invoeren, en de telescoop verplaatst of synchroniseert, op basis van de huidige instellingen, naar de nieuw invoerde positie. Verder, als de telescoop verplaatst zal het de gegevens over de nieuwe Rechte Klimming aanpassen en terug naar de client sturen. </para> 0655 </listitem> 0656 <listitem> 0657 <para 0658 >Toestand: voor elke toestand is er een toestandsindicator (ronde LED). Bij elke eigenschap hoort een toestand en een daarmee overeenkomende kleurcode: </para> 0659 <table frame="top" 0660 ><title 0661 >Kleurcode voor de INDI-toestand</title> 0662 <tgroup cols="3" colsep="1" rowsep="1"> 0663 <thead> 0664 <row> 0665 <entry 0666 >Toestand</entry> 0667 <entry 0668 >Kleur</entry> 0669 <entry 0670 >Beschrijving</entry> 0671 </row> 0672 </thead> 0673 <tbody> 0674 <row> 0675 <entry 0676 >Rust</entry> 0677 <entry 0678 >Grijs</entry> 0679 <entry 0680 >Apparaat doet niets wat deze eigenschap betreft</entry> 0681 </row> 0682 <row> 0683 <entry 0684 >OK</entry> 0685 <entry 0686 >Groen</entry> 0687 <entry 0688 >De laatste handeling met betrekking tot deze eigenschap had succes en is actief</entry> 0689 </row> 0690 <row> 0691 <entry 0692 >Bezig</entry> 0693 <entry 0694 >Geel</entry> 0695 <entry 0696 >De eigenschap is in uitvoering</entry> 0697 </row> 0698 <row> 0699 <entry 0700 >Alarm</entry> 0701 <entry 0702 >Rood</entry> 0703 <entry 0704 >De eigenschap is in kritieke toestand en er is onmiddellijk aandacht nodig</entry> 0705 </row> 0706 </tbody> 0707 </tgroup> 0708 </table> 0709 0710 <para 0711 >Het besturingsprogramma van het apparaat houdt zo nodig de toestand van de eigenschappen bij zodra daar een verandering in optreedt. Bijvoorbeeld, als de telescoop verplaatst naar een nieuwe kijkrichting zullen de RK/Dec-eigenschappen worden gekenmerkt als <guilabel 0712 >Bezig</guilabel 0713 >. Als dit proces klaar is zullen ze als <guilabel 0714 >OK</guilabel 0715 > worden gekenmerkt. </para> 0716 </listitem> 0717 <listitem> 0718 <para 0719 >Context: numerieke eigenschappen kennen getallen in twee verschillende vormen: decimaal en zestigtallig. Zestigtallige getallen zijn handig voor de tijd en voor equatoriale/ geografische coördinaten. U kunt getallen in de vorm gebruiken die u het beste uitkomt. Bijvoorbeeld, de volgende getallen zijn hetzelfde: </para> 0720 <itemizedlist> 0721 <listitem 0722 ><para 0723 >-156.40 (enkele decimale punt (in plaats van komma))</para 0724 ></listitem> 0725 <listitem 0726 ><para 0727 >-156:24:00 (dubbele punten als scheidingsteken)</para 0728 ></listitem> 0729 <listitem 0730 ><para 0731 >-156:24 (dubbele punt als scheidingsteken)</para 0732 ></listitem> 0733 </itemizedlist> 0734 </listitem> 0735 <listitem> 0736 <para 0737 >Tijd: de standaardtijd voor alle INDI-gerelateerde communicatie is de "Unversal Time UTC"., in de vorm YYYY-MM-DDTHH:MM:SS, in overeenstemming met ISO 8601. &kstars; geeft de besturingsprogramma's van de apparaten automatisch de correcte UTC tijd door. U kunt dit aan-/uitzetten in de pagina voor <guilabel 0738 >INDI instellen</guilabel 0739 > in de instellingendialoog. </para> 0740 </listitem> 0741 </itemizedlist> 0742 </sect1> 0743 0744 <sect1 id="indi-remote-control"> 0745 <title 0746 >Het besturen van apparaten op afstand</title> 0747 <indexterm 0748 ><primary 0749 >Telescoopbesturing</primary> 0750 <secondary 0751 >Apparaten op afstand</secondary> 0752 </indexterm> 0753 0754 <para 0755 >&kstars; heeft een eenvoudige doch krachtige laag voor de besturing van apparaten op afstand. Een gedetailleerde beschrijving vindt u in het INDI-<ulink url="https://www.clearskyinstitute.com/INDI/INDI.pdf" 0756 >"white paper"</ulink 0757 > (Engels). </para> 0758 0759 <para 0760 >U moet zowel de server- als de clientcomputers instellen voor de besturing op afstand: </para> 0761 0762 <orderedlist> 0763 <listitem> 0764 <para 0765 ><guilabel 0766 >Server</guilabel 0767 >: Om een apparaat voor te bereiden voor afstandsbesturing, volgt u dezelfde stappen als bij de <link linkend="indi-kstars-setup" 0768 >lokaal/server</link 0769 >-instelling. Als u de apparaatserver start in het menu <guilabel 0770 >Apparaatbeheer</guilabel 0771 >, wordt in de kolom<guilabel 0772 >Poort</guilabel 0773 > een poortnummer getoond. Behalve het poortnummer heeft u ook de computernaam of het IP-adres van uw server nodig. </para> 0774 0775 </listitem> 0776 <listitem> 0777 <para 0778 ><guilabel 0779 >Client</guilabel 0780 >: Kies menu-item <menuchoice 0781 ><guimenu 0782 >Hulpmiddelen</guimenu 0783 ><guimenuitem 0784 >Apparaten</guimenuitem 0785 > <guimenuitem 0786 >Apparaatbeheer...</guimenuitem 0787 ></menuchoice 0788 > en in het tabblad <guilabel 0789 >Client</guilabel 0790 > kunt u computers toevoegen, wijzigen, of wissen. Voeg een computer toe met de knop <guibutton 0791 >Toevoegen</guibutton 0792 >. Vul de computernaam/IP-adres van de server in in het veld <guilabel 0793 >Host</guilabel 0794 >, en vul het poortnummer in dat u verkregen heeft bij de instelling van de <emphasis 0795 >server</emphasis 0796 >, in stap 1. </para> 0797 </listitem> 0798 </orderedlist> 0799 0800 <screenshot> 0801 <screeninfo 0802 >INDI-client</screeninfo> 0803 <mediaobject> 0804 <imageobject> 0805 <imagedata fileref="indiclient.png" format="PNG"/> 0806 </imageobject> 0807 </mediaobject> 0808 </screenshot> 0809 0810 <para 0811 >Na het toevoegen van een host rechtsklikt u op de host om te <guimenuitem 0812 >Verbinden</guimenuitem 0813 >, of op <guimenuitem 0814 >Verbinding verbreken</guimenuitem 0815 >. Als er een verbinding is, kunt u de telescoop besturen vanuit de <guilabel 0816 >Hemelkaart</guilabel 0817 >, of in het <guilabel 0818 >INDI-besturingspaneel</guilabel 0819 >, precies zoals beschreven bij de instelling van het deel <link linkend="indi-kstars-setup" 0820 >lokaal/server</link 0821 >. Zo gemakkelijk is het. </para> 0822 0823 <sect2 id="indi-commandline"> 0824 <title 0825 >Het laten werken van de INDI-server vanaf de opdrachtregel</title> 0826 <para 0827 >Hoewel een INDI-server gemakkelijk vanuit &kstars; kan worden bediend, kunt u een INDI-server ook vanaf de commandoregel opstarten. </para> 0828 0829 <para 0830 >Omdat INDI een onafhankelijke component is van de backend kunt u een INDI-server laten werken op een host zonder &kstars;. INDI kan afzonderlijk worden gecompileerd om op andere computers te draaien. Verder sturen aparaatbesturingsprogramma's hun berichten naar <constant 0831 >stderr</constant 0832 >, wat nuttig kan zijn bij het zoeken naar eventuele fouten. De syntaxis voor de INDI-server is als volgt: </para> 0833 0834 <para 0835 >$ <command 0836 >indiserver</command 0837 > [opties] driver [<filename 0838 >stuurprogramma</filename 0839 > ...] </para> 0840 0841 <para 0842 ><screen 0843 >Options: 0844 -l d : Meldingen uit stuurprogramma naar <d>/JJJJ-MM-DD.islog 0845 -m m : Client stoppen als meer dan deze hoeveelheid MB achterloopt, standaard 128. 0846 -d m : Streaming-blobs laten vallen als client meer dan deze hoeveelheid MB achterloopt, standaard 5. 0 om uit te schakelen. 0847 -p p : Alternatieve IP-poort, standaard 7624. 0848 -r r : Maximale restarts van stuurprogramma bij fout, standaard 10. 0849 -f path : Pad naar fifo voor dynamisch opstarten en afsluiten van stuurprogramma's. 0850 -v : Sleutelgebeurtenis tonen, geen verkeer. 0851 -vv : -v + inhoud van sleutelbericht. 0852 -vvv : -vv + volledige xml. 0853 driver : Uitvoerbaar bestand of [apparaat]@host[:poort] 0854 </screen 0855 ></para> 0856 0857 <para 0858 >Bijvoorbeeld, als u een INDI-server wilt starten met een besturingsprogramma voor een LX200 GPS, die luisterent op poort 8000, geeft u de volgende opdracht: </para> 0859 0860 <para 0861 >$ <command 0862 >indiserver</command 0863 > -p 8000 <filename 0864 >lx200gps</filename 0865 ></para> 0866 </sect2> 0867 0868 <sect2 id="indi-secure-remote"> 0869 <title 0870 >Veilige bediening van een apparaat op afstand</title> 0871 0872 <para 0873 >Stel dat we een INDI-server en INDI-apparaatbesturingsprogramma's op een andere computer willen draaien, genaamd <constant 0874 >andere_computer</constant 0875 >, en die met &kstars; die op de lokale computer draait willen verbinden. </para> 0876 0877 <para 0878 >Meldt u vanuit de lokale computer aan op de andere computer, <constant 0879 >andere_computer</constant 0880 >, door te typen: </para> 0881 0882 <para 0883 >$ <command 0884 >ssh</command 0885 > -L <varname 0886 >lokale_poort</varname 0887 >:<constant 0888 >andere_computer</constant 0889 >:<varname 0890 >andere_poort</varname 0891 ></para> 0892 0893 <para 0894 >Dit verbindt de <varname 0895 >lokale_poort</varname 0896 > van de lokale machine met de <varname 0897 >andere_poort</varname 0898 > van de <constant 0899 >andere_computer</constant 0900 >. Na inloggen start u de server op de andere computer: </para> 0901 0902 <para 0903 >$ <command 0904 >indiserver</command 0905 > -p <varname 0906 >andere_poort</varname 0907 > [<filename 0908 >besturingsprogramma</filename 0909 >...]</para> 0910 0911 <para 0912 >Weer terug op de lokale computer start u &kstars;, opent u <guimenuitem 0913 >Apparaatbeheer</guimenuitem 0914 > en voegt u een host toe in het tabblad <guilabel 0915 >Client</guilabel 0916 >. De host moet de local host zijn, (gewoonlijk 127.0.0.1), en het poortnummer moet de <varname 0917 >lokale_poort</varname 0918 > zijn die in alle bovenstaande stappen is gebruikt. Rechtsklik op de host en kies <guimenuitem 0919 >Verbinden</guimenuitem 0920 > in het contextmenu. Hierna is &kstars; op een veilige manier met de andere INDI-server verbonden. De informatie over de host wordt bewaard voor volgende sessies.</para> 0921 </sect2> 0922 </sect1> 0923 0924 <sect1 id="indi-faq"> 0925 <title 0926 >Veel voorkomende vragen over INDI</title> 0927 <indexterm 0928 ><primary 0929 >Telescoopbesturing</primary> 0930 <secondary 0931 >&FAQ;</secondary> 0932 </indexterm> 0933 0934 <qandaset defaultlabel="qanda"> 0935 <qandaentry> 0936 <question id="what-is-indi"> 0937 <para 0938 >Wat is INDI?</para> 0939 </question> 0940 <answer> 0941 <para 0942 ><acronym 0943 >INDI</acronym 0944 > is het <ulink url="https://indilib.org" 0945 > Instrument-Neutral-Distributed-Interface</ulink 0946 > besturingsprotocol dat is ontwikkeld door <author 0947 ><firstname 0948 >Elwood</firstname 0949 > <surname 0950 >C. Downey</surname 0951 ></author 0952 > van het <ulink url="https://www.clearskyinstitute.com/" 0953 >ClearSky Institute</ulink 0954 >. &kstars; maakt gebruik van apparaatbesturingsprogramma's die compatibel zijn met het INDI-protocol. INDI heeft vele voordelen, waaronder een losse koppeling tussen de hardwareapparaten en de softwarebesturing. Programma's die de besturingsprogramma's gebruiken (zoals &kstars;) "weten" helemaal niets van de mogelijkheden van het apparaat. Als het draait communiceert &kstars; met de besturingsprogramma's van het apparaat, en bouwt een geheel dynamische &GUI; op voor de diensten die het apparaat biedt. Dus kunnen besturingsprogramma's opnieuw worden geschreven of vernieuwd, terwijl &kstars; die zonder meer volledig kan gebruiken . </para> 0955 </answer> 0956 </qandaentry> 0957 0958 <qandaentry> 0959 <question> 0960 <para 0961 >Worden in de toekomst nog meer apparaten ondersteund? </para> 0962 </question> 0963 <answer> 0964 <para 0965 >Ja. We willen de belangrijkste CCD-camera's en focussers gaan ondersteunen, en de ondersteuning uitbreiden voor meer telescopen. Als u wenst dat INDI een bepaald apparaat gaat ondersteunen, stuurt u dan een email naar <email 0966 >indi-devel@lists.sourceforge.net</email 0967 > </para> 0968 </answer> 0969 </qandaentry> 0970 0971 <qandaentry> 0972 <question> 0973 <para 0974 >Welke opdrachten kent &kstars; voor de besturing van de telescoop? </para> 0975 </question> 0976 <answer> 0977 <para 0978 >Dit hangt af van de door u gebruikte telescoop, maar in ieder geval de opdrachten <command 0979 >Slew</command 0980 > (verplaatsen), <command 0981 >Track</command 0982 > (volgen), en <command 0983 >Sync</command 0984 > (synchroniseren) werken direct vanuit de hemelkaart. Voor het goed werken van deze opdrachten moet de telescoop eerst worden uitgelijnd. Bij enkele telescopen zijn er meer opdrachten beschikbaar zoals het beheren van de waarneemplaats, de manieren waarop er wordt verplaatst (kijkrichting veranderd), het scherpstellen, het in de parkeerstand zetten van de telescoop, en nog meer. U kunt de extra mogelijkheden bedienen in het besturingspaneel van INDI in het menu-item <menuchoice 0985 ><guimenu 0986 >Hulpmiddelen</guimenu 0987 ><guimenuitem 0988 >Apparaten</guimenuitem 0989 > <guimenuitem 0990 >INDI-besturingspaneel...</guimenuitem 0991 ></menuchoice 0992 >. </para> 0993 </answer> 0994 </qandaentry> 0995 0996 <qandaentry> 0997 <question> 0998 <para 0999 >Wat is precies het verschil tussen de opdrachten <command 1000 >Slew</command 1001 >, <command 1002 >Track</command 1003 >, en <command 1004 >Sync</command 1005 >? </para> 1006 </question> 1007 <answer> 1008 <para 1009 >Met de opdracht <command 1010 >Slew</command 1011 > draait de telescoop naar een bepaald doel, en zodra dat doel is bereikt volgt de telescoop het met een <emphasis 1012 >siderische</emphasis 1013 > snelheid (&ie; de snelheid waarmee de sterren zich langs de hemel schijnen te bewegen). Dit is prima voor sterren, Messier-objecten, en voor zowat alles buiten ons eigen zonnestelsel. Maar objecten binnen ons zonnestelsel bewegen zich anders langs de sterrenhemel en dus moet de telescoop met de opdracht <command 1014 >Track</command 1015 > deze objecten volgen bij hun beweging. </para> 1016 <para 1017 >U moet dus een track-opdracht geven als u een object wilt volgen met een andere beweging langs de hemel dan die van de sterren. Aan de andere kant kunt u de opdracht <command 1018 >Sync</command 1019 > gebruiken om de interne coördinaten van de telescoop gelijk te maken (synchroniseren) aan die van een door u geselecteerd object. </para> 1020 </answer> 1021 </qandaentry> 1022 1023 <qandaentry> 1024 <question> 1025 <para 1026 >Kan ik mijn telescoop op afstand besturen? </para> 1027 </question> 1028 <answer> 1029 <para 1030 >Ja. U kunt de INDI-server op de machine starten die met uw telescoop is verbonden, waarna die luistert naar de verzoeken van clienten waarop &kstars; draait. Zodra u verbonden bent kunt de telescoop direct vanuit de hemelkaart besturen. Deze procedure wordt uitvoerig beschreven in de sectie <link linkend="indi-remote-control" 1031 >Apparaatbesturing op afstand</link 1032 >. </para> 1033 </answer> 1034 </qandaentry> 1035 1036 <qandaentry> 1037 <question> 1038 <para 1039 >Als ik op de knop <guibutton 1040 >Verbinden</guibutton 1041 > klik meldt &kstars; dat de telescoop niet is aangesloten op de seriële/USB-poort. Wat moet ik doen? </para> 1042 </question> 1043 <answer> 1044 <para 1045 >U krijgt deze boodschap als &kstars; niet kan communiceren met de telescoop. Hier volgen een paar dingen die u kunt doen:</para> 1046 1047 <orderedlist> 1048 <listitem> 1049 <para 1050 >U moet toegangsrechten hebben voor zowel lezen als schrijven voor de poort waarmee u probeert verbinding te maken.</para> 1051 </listitem> 1052 <listitem> 1053 <para 1054 >Controleer de verbindingskabel. Ga na of die in goede staat is, en test die met andere toepassingen.</para> 1055 </listitem> 1056 <listitem> 1057 <para 1058 >Controleer de elektrische aansluiting van uw telescoop. Ga na of de telescoop aan staat en voldoende vermogen krijgt.</para> 1059 </listitem> 1060 <listitem> 1061 <para 1062 >Selecteer het menu-item <menuchoice 1063 ><guimenu 1064 >Hulpmiddelen</guimenu 1065 > <guisubmenu 1066 >Apparaten</guisubmenu 1067 > <guimenuitem 1068 >INDI-besturingspaneel...</guimenuitem 1069 ></menuchoice 1070 > en stel de juiste poort in in de dialoog <guilabel 1071 >INDI-besturingspaneel</guilabel 1072 >. Het standaard apparaat is <constant 1073 >/dev/ttyS0</constant 1074 ></para> 1075 </listitem> 1076 <listitem> 1077 <para 1078 >Herstart &kstars; en probeer het nog eens.</para> 1079 </listitem> 1080 </orderedlist> 1081 </answer> 1082 </qandaentry> 1083 1084 <qandaentry> 1085 <question> 1086 <para 1087 >Volgens &kstars; is de telescoop aangesloten en klaar voor gebruik, maar ik kan de kruisdraad van de telescoop niet vinden. Waar is die gebleven?</para> 1088 </question> 1089 <answer> 1090 <para 1091 >&kstars; krijgt de RK- en Dec-coördinaten van de telescoop zodra er een verbinding is. Als de telescoop goed is uitgelijnd, dan moet de kruisdraad gecentreerd zijn op uw "doel" in de sterrenkaart. Maar: de door de telescoop gemelde coördinaten kunnen foutief zijn (en zelfs onder de horizon). U moet dan uw telescoop met de opdracht <link linkend="indi-sync" 1092 >Sync</link 1093 > naar uw huidige "doel" laten gaan. U kunt met het menu dat u krijgt met rechts-klikken de kruisdraad van uw telescoop in de hemelkaart centreren en volgen. </para> 1094 </answer> 1095 </qandaentry> 1096 1097 <qandaentry> 1098 <question> 1099 <para 1100 >De telescoop beweegt willekeurig, of beweegt helemaal niet. Wat kan ik er aan doen?</para> 1101 </question> 1102 <answer> 1103 <para 1104 >Dit gedrag is meestal te wijten aan foutieve instellingen, controleer de volgende punten:</para> 1105 <orderedlist> 1106 <listitem> 1107 <para 1108 >Is de telescoop goed uitgelijnd?</para> 1109 </listitem> 1110 <listitem> 1111 <para 1112 >Is de uitlijnmodus van de telescoop in orde? Gebruik het <guilabel 1113 >INDI- besturingspaneel</guilabel 1114 > om deze instelling te controleren en eventueel te veranderen (<constant 1115 >Hgte/Az,Polair, Land</constant 1116 >). </para> 1117 </listitem> 1118 <listitem> 1119 <para 1120 >Zijn de tijd- en datuminstellingen van de telescoop goed?</para> 1121 </listitem> 1122 <listitem> 1123 <para 1124 >Zijn de geografische lengte- en breedteinstellingen van de telescoop goed?</para> 1125 </listitem> 1126 <listitem> 1127 <para 1128 >Is het tijdsverschil met UTC van uw telescoop goed ingesteld? (bijvoorbeeld in Nederland is dit in de zomer +2 uur, en in de winter +1 uur)</para> 1129 </listitem> 1130 <listitem> 1131 <para 1132 >Zijn de RK- en Dec-assen van uw telescoop wel goed vastgezet?</para> 1133 </listitem> 1134 <listitem> 1135 <para 1136 >Is de N/Z- (of N/S)-schakelaar van uw telescoop (indien aanwezig) ingesteld in overeenstemming met uw halfrond? (Nederland: N)</para> 1137 </listitem> 1138 <listitem> 1139 <para 1140 >Is de kabel tussen uw telescoop en de computer wel in orde?</para> 1141 </listitem> 1142 </orderedlist> 1143 1144 <para 1145 >Als u denkt dat alle instellingen goed zijn, en de telescoop nog steeds willekeurig of helemaal niet beweegt, meldt u dit dan aan <email 1146 >indi-devel@lists.sourceforge.net</email 1147 >. </para> 1148 </answer> 1149 </qandaentry> 1150 </qandaset> 1151 </sect1> 1152 </chapter> 1153