Warning, /education/kstars/po/nl/docs/kstars/geocoords.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.
0001 <sect1 id="ai-geocoords"> 0002 <sect1info> 0003 <author 0004 ><firstname 0005 >Jason</firstname 0006 > <surname 0007 >Harris</surname 0008 > </author> 0009 </sect1info> 0010 <title 0011 >Geografische coördinaten</title> 0012 <indexterm 0013 ><primary 0014 >Geografisch coördinatenstelsel</primary 0015 ></indexterm> 0016 <indexterm 0017 ><primary 0018 >Lengte</primary 0019 ><see 0020 >Geografisch coördinatenstelsel</see 0021 ></indexterm> 0022 <indexterm 0023 ><primary 0024 >Breedtegraad</primary 0025 ><see 0026 >Geografisch coördinatenstelsel</see 0027 ></indexterm> 0028 <para 0029 >Posities op aarde kunnen worden beschreven met behulp van een coördinatenstelsel op een boloppervlak. Het geografische coördinatenstelsel <quote 0030 >voor het in kaart brengen van het aardoppervlak</quote 0031 > is gebaseerd op de rotatieas van de aarde. Hierin worden twee hoeken gedefinieerd, gemeten vanuit het centrum van de aarde. De ene hoek, de <firstterm 0032 >breedte</firstterm 0033 > genoemd, is de hoek tussen de positie en de evenaar (equator), gemeten langs de meridiaan. De andere hoek , de <firstterm 0034 >lengte</firstterm 0035 >, wordt gemeten <emphasis 0036 >langs</emphasis 0037 > de evenaar, vanaf een willekeurig punt, tot de meridiaan van de positie. In de meeste moderne gemeenschappen is dat willekeurige punt het snijpunt van de meridiaan van Greenwich, Engeland, met de evenaar (zie hieronder). </para 0038 ><para 0039 >Met behulp van deze twee hoeken kan de positie van elke plaats op aarde precies worden beschreven. Bijvoorbeeld, Den Helder, in Noordholland (NL) heeft een breedte van 52,97 graden Noord, en een lengte van 4,75 graden Oost. Dus zal een vector vanuit het middelpunt van de aarde, die naar een punt wijst dat 52,97 graden ten noorden van de evenaar is en 4,75 graden ten oosten van de meridiaan van Greenwich, door Den Helder gaan. </para 0040 ><para 0041 >De evenaar is duidelijk belangrijk in dit coördinatenstelsel, en is de <emphasis 0042 >basis</emphasis 0043 > voor de meting van de breedte, en even ver van beide polen verwijderd. Het vlak van de evenaar is het <firstterm 0044 >basisvlak</firstterm 0045 > van het geografische coördinatenstelsel.In alle <link linkend="ai-skycoords" 0046 >sferische coördinatenstelsels </link 0047 > is zo'n basisvlak gedefinieerd. </para 0048 ><para 0049 >Lijnen waarlangs de breedte constant is heten <firstterm 0050 >Parallellen</firstterm 0051 > of breedtecirkels. Het zijn cirkels op het aardoppervlak, maar de enige parallel die een <link linkend="ai-greatcircle" 0052 >grootcirkel</link 0053 > is, is de evenaar (de breedte daarvan is 0 graden). Lijnen waarlangs de lengte constant is, heten de <firstterm 0054 >meridianen</firstterm 0055 >. De meridiaan die door Greenwich gaat heet de <firstterm 0056 >eerste meridiaan</firstterm 0057 > (meridiaan van Greenwich) (lengte is 0 graden). Anders dan de parallellen zijn alle meridianen grootcirkels, en lopen de meridianen niet evenwijdig, maar snijden zij elkaar in de polen. De meridiaan die bij een bepaalde plaats op aarde hoort is dus de (halve) grootcirkel van pool tot pool, die door de positie van die plaats gaat. Alle meridianen snijden de evenaar loodrecht. </para> 0058 <tip> 0059 <para 0060 >Oefening:</para> 0061 <para 0062 >Wat is de lengte van de noordpool? De breedte is 90 graden Noord (of +90 graden). </para> 0063 <para 0064 >Dit is een strikvraag. Op beide polen heeft het begrip lengte geen betekenis. Omdat alle meridianen elkaar daar snijden kunnen beide polen elke lengte hebben. Dus is lengte op de polen onbepaald. </para> 0065 </tip> 0066 </sect1>