Warning, /education/kstars/po/nl/docs/kstars/geocoords.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.

0001 <sect1 id="ai-geocoords">
0002 <sect1info>
0003 <author
0004 ><firstname
0005 >Jason</firstname
0006 > <surname
0007 >Harris</surname
0008 > </author>
0009 </sect1info>
0010 <title
0011 >Geografische coördinaten</title>
0012 <indexterm
0013 ><primary
0014 >Geografisch coördinatenstelsel</primary
0015 ></indexterm>
0016 <indexterm
0017 ><primary
0018 >Lengte</primary
0019 ><see
0020 >Geografisch coördinatenstelsel</see
0021 ></indexterm>
0022 <indexterm
0023 ><primary
0024 >Breedtegraad</primary
0025 ><see
0026 >Geografisch coördinatenstelsel</see
0027 ></indexterm>
0028 <para
0029 >Posities op aarde kunnen worden beschreven met behulp van een coördinatenstelsel op een boloppervlak. Het geografische coördinatenstelsel <quote
0030 >voor het in kaart brengen van het aardoppervlak</quote
0031 > is gebaseerd op de rotatieas van de aarde. Hierin worden twee hoeken gedefinieerd, gemeten vanuit het centrum van de aarde. De ene hoek, de <firstterm
0032 >breedte</firstterm
0033 > genoemd, is de hoek tussen de positie en de evenaar (equator), gemeten langs de meridiaan. De andere hoek , de <firstterm
0034 >lengte</firstterm
0035 >, wordt gemeten <emphasis
0036 >langs</emphasis
0037 > de evenaar, vanaf een willekeurig punt, tot de meridiaan van de positie. In de meeste moderne gemeenschappen is dat willekeurige punt het snijpunt van de meridiaan van Greenwich, Engeland, met de evenaar (zie hieronder). </para
0038 ><para
0039 >Met behulp van deze twee hoeken kan de positie van elke plaats op aarde precies worden beschreven. Bijvoorbeeld, Den Helder, in Noordholland (NL) heeft een breedte van 52,97 graden Noord, en een lengte van 4,75 graden Oost. Dus zal een vector vanuit het middelpunt van de aarde, die naar een punt wijst dat 52,97 graden ten noorden van de evenaar is en 4,75 graden ten oosten van de meridiaan van Greenwich, door Den Helder gaan. </para
0040 ><para
0041 >De evenaar is duidelijk belangrijk in dit coördinatenstelsel, en is de <emphasis
0042 >basis</emphasis
0043 > voor de meting van de breedte, en even ver van beide polen verwijderd. Het vlak van de evenaar is het <firstterm
0044 >basisvlak</firstterm
0045 > van het geografische coördinatenstelsel.In alle <link linkend="ai-skycoords"
0046 >sferische coördinatenstelsels </link
0047 > is zo'n basisvlak gedefinieerd. </para
0048 ><para
0049 >Lijnen waarlangs de breedte constant is heten <firstterm
0050 >Parallellen</firstterm
0051 > of breedtecirkels. Het zijn cirkels op het aardoppervlak, maar de enige parallel die een <link linkend="ai-greatcircle"
0052 >grootcirkel</link
0053 > is, is de evenaar (de breedte daarvan is 0 graden). Lijnen waarlangs de lengte constant is, heten de <firstterm
0054 >meridianen</firstterm
0055 >. De meridiaan die door Greenwich gaat heet de <firstterm
0056 >eerste meridiaan</firstterm
0057 > (meridiaan van Greenwich) (lengte is 0 graden). Anders dan de parallellen zijn alle meridianen grootcirkels, en lopen de meridianen niet evenwijdig, maar snijden zij elkaar in de polen. De meridiaan die bij een bepaalde plaats op aarde hoort is dus de (halve) grootcirkel van pool tot pool, die door de positie van die plaats gaat. Alle meridianen snijden de evenaar loodrecht. </para>
0058 <tip>
0059 <para
0060 >Oefening:</para>
0061 <para
0062 >Wat is de lengte van de noordpool? De breedte is 90 graden Noord (of +90 graden). </para>
0063 <para
0064 >Dit is een strikvraag. Op beide polen heeft het begrip lengte geen betekenis. Omdat alle meridianen elkaar daar snijden kunnen beide polen elke lengte hebben. Dus is lengte op de polen onbepaald. </para>
0065 </tip>
0066 </sect1>