Warning, /education/kstars/po/nl/docs/kstars/cpoles.docbook is written in an unsupported language. File is not indexed.
0001 <sect1 id="ai-cpoles"> 0002 <sect1info> 0003 <author 0004 ><firstname 0005 >Jason</firstname 0006 > <surname 0007 >Harris</surname 0008 > </author> 0009 </sect1info> 0010 <title 0011 >De hemelpolen</title> 0012 <indexterm 0013 ><primary 0014 >Hemelpolen</primary> 0015 <seealso 0016 >Equatoriale coördinaten</seealso> 0017 </indexterm> 0018 <para 0019 >De hemel lijkt voorbij te draaien van Oost naar West, en daarbij in 24 (<link linkend="ai-sidereal" 0020 >Sterren</link 0021 >)-uren een keer helemaal rond te gaan. Dit is een gevolg van het draaien van de aarde om zijn as. De as waarom de aarde draait snijdt de <link linkend="ai-csphere" 0022 >hemelbol</link 0023 > in twee punten. Deze punten zijn de <firstterm 0024 >hemelpolen</firstterm 0025 >. Als de aarde draait blijven de hemelpolen op hun plaats aan de hemel, en alle andere punten lijken er omheen te draaien. De hemelpolen zijn ook de polen van het<link linkend="equatorial" 0026 >Equatoriale coördinatensysteem</link 0027 >, wat betekent dat hun <firstterm 0028 >declinaties</firstterm 0029 > +90 en -90 graden zijn, voor in die volgorde de Noord- en de Zuidhemelpool. </para 0030 ><para 0031 >De noordelijke hemelpool heeft tegenwoordig ongeveer dezelfde coördinaten als de heldere ster <firstterm 0032 >Polaris</firstterm 0033 > (wat de Latijnse naam is voor de <quote 0034 >poolster</quote 0035 >). Hierdoor is de poolster erg handig voor de navigatie, niet alleen staat die altijd in het Noorden, ook de <link linkend="horizontal" 0036 >hoogte</link 0037 > is altijd (bijna) gelijk aan de <link linkend="ai-geocoords" 0038 >geografische breedte</link 0039 > van de waarnemer. (maar de poolster is alleen maar zichtbaar op het noordelijk halfrond). </para 0040 ><para 0041 >Dat Polaris (nu) dichtbij de noordelijke hemelpool staat is puur toevallig. Door de <link linkend="ai-precession" 0042 >Precessie</link 0043 >, staat de poolster maar een korte tijd nabij de noordelijke pool. 0044 Noot vertaler: "een korte tijd" is een grappig voorbeeld van astronomisch taalgebruik. Je moet hier denken aan de afgelopen en de komende eeuwen: Polaris nadert nu nog de pool, om die ongeveer in 2100 het dichtst te naderen. De afstand is dan minder dan een halve graad. Daarna zal Polaris zich weer langzaam van de pool verwijderen, met een snelheid die uitgedrukt kan worden in tientallen boogseconden per jaar (eerst uiteraard langzaam, daarna wat sneller). </para> 0045 <tip> 0046 <para 0047 >Oefeningen:</para> 0048 <para 0049 >Gebruik het venster <guilabel 0050 >Object zoeken</guilabel 0051 > (<keycombo action="simul" 0052 >&Ctrl;<keycap 0053 >F</keycap 0054 ></keycombo 0055 >) voor het zoeken van Polaris. Merk op dat de declinatie (bijna, maar niet precies) +90 graden is. Vergelijk de hoogte van Polaris met de geografische breedte van uw locatie. Deze twee verschillen altijd minder dan een graad.van elkaar. Ze zijn niet precies hetzelfde, omdat Polaris niet precies in de pool staat. (U kunt de kijkrichting precies op de noordelijke pool instellen door de equatoriale coördinaten aan te zetten, en daarna op de naar boven wijzende pijltjestoets te drukken totdat het beeld niet meer verandert). </para 0056 ><para 0057 >Gebruik het spinveld <guilabel 0058 >Tijdstap instellen</guilabel 0059 > in de werkbalk om het tijdsverloop in stappen van 100 seconden in te stellen. U kunt zien dat de hele hemel lijkt te draaien om de poolster, terwijl de poolster bijna op dezelfde plaats lijkt te blijven staan. </para 0060 ><para 0061 >We vertelden dat een hemelpool een pool is van het equatoriale coördinatensysteem. Wat is volgens u de pool van het horizontale (hoogte/azimut) coördinatensysteem? Antwoord: Het <link linkend="ai-zenith" 0062 >Zenit</link 0063 >). </para> 0064 </tip> 0065 </sect1>